Ο Συμπαραστάτης του Δημότη που έγινε... ΑΦΑΝΤΟΣ

"...Οι προθέσεις είναι πλέον κρυστάλλινες: οι επικεφαλής των αυτοδιοικητικών πλειοψηφιών κατά κανόνα επιθυμούν να στελεχωθεί ο νεότευκτος θεσμός από «ημέτερες μαριονέτες» ή από απόλυτα ελεγχόμενα και φιλικά προς εκείνους πρόσωπα. Στην περίπτωση που δεν το πετυχαίνουν προτιμούν να αφήσουν τη θέση κενή, ώστε να αποσοβήσουν τον κίνδυνο να ελεγχθούν (κι ενδεχομένως να εκτεθούν) τα κακώς κείμενα της διοικητικής τους πρακτικής..."

Γράφει ο *Θόδωρος Κουτρούκης

Επίκ. Καθηγητής Οικονομικών 

Πανεπιστήμιο Αιγαίου 

Καθώς συμπληρώθηκαν οι 100 πρώτες ημέρες από την εφαρμογή του «Καλλικράτη» θα μπορούσε ίσως να επιχειρηθεί μια πρώτη αποτίμηση της διαδικασίας εκλογής του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης στους...>>>


δήμους της χώρας. Η κατάσταση είναι απογοητευτική. Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύτηκαν στην «Ελευθεροτυπία» το πρώτο δίμηνο εφαρμογής του θεσμού η αντίστοιχη θέση καλύφθηκε μόνο σε 20 από τους 180 δήμους.


Το χειρότερο όμως είναι η στάση μιας μεγάλης μερίδας των αιρετών της τοπικής αυτοδιοίκησης απέναντι στο θεσμό. Πολλοί δήμαρχοι, που επιθυμούν να διορίσουν τον «κηπουρό» τους, δίνουν «γραμμή» στην παράταξη τους με αποτέλεσμα οι σύμβουλοι της πλειοψηφίας να ψηφίζουν όλοι το (ενίοτε ανεπαρκές) προτεινόμενο πρόσωπο χωρίς καμία τεκμηρίωση της ψήφου τους. Με αυτόν τον τρόπο εγείρονται σοβαρά ερωτήματα για την ικανότητα ή τη βούληση τους να κρίνουν με σοβαρότητα μια υποψηφιότητα στελέχους για μια τόσο νευραλγική θέση στο δήμο.


Εξάλλου, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που υποψηφιότητα για τη θέση υποβάλλουν πρόσωπα με σαφή διασύνδεση με την διοικούσα παράταξη του ΟΤΑ, με συνέπεια να δημιουργούνται δικαιολογημένοι συνειρμοί για τη σύγχυση των ρόλων του ελεγκτή και του ελεγχόμενου.


Οι προθέσεις είναι πλέον κρυστάλλινες: οι επικεφαλής των αυτοδιοικητικών πλειοψηφιών κατά κανόνα επιθυμούν να στελεχωθεί ο νεότευκτος θεσμός από «ημέτερες μαριονέτες» ή από απόλυτα ελεγχόμενα και φιλικά προς εκείνους πρόσωπα. Στην περίπτωση που δεν το πετυχαίνουν προτιμούν να αφήσουν τη θέση κενή, ώστε να αποσοβήσουν τον κίνδυνο να ελεγχθούν (κι ενδεχομένως να εκτεθούν) τα κακώς κείμενα της διοικητικής τους πρακτικής.


Το αποτέλεσμα για τις τοπικές κοινωνίες είναι πρόδηλο: οι εκλεγμένοι δημοτικοί άρχοντες που δεν εκλέγουν συμπαραστάτη, στερούν από τους πολίτες -που υποτίθεται υπηρετούν– τη δυνατότητα να επιλύουν τις διαφορές τους με την αυτοδιοίκηση με ένα τρόπο φθηνό, ευέλικτο και χρονοβόρο και τους αφήνουν έρμαια στη δημοτική γραφειοκρατία. 

Με άλλα λόγια οι πολίτες αυτών των ΟΤΑ δε θα έχουν το δικαίωμα να προστατευτούν έναντι των αυθαιρεσιών της αυτοδιοίκησης, ενώ οι αιρετοί θα διατηρήσουν πλήρως τη δυνατότητα τους να ασχολούνται με μικροεξυπηρετήσεις και ρουσφετολογικές διευκολύνσεις για τους πολίτες, θέτοντας παρακαταθήκη για την επανεκλογή τους.


Καθώς ο θεσμός κινδυνεύει να εκφυλιστεί είναι ανάγκη να δρομολογηθούν ορισμένες νομοθετικές παρεμβάσεις:


α) να τεθούν πιο ειδικές προϋποθέσεις στελέχωσης του θεσμού (πέραν των αόριστων «κύρος και εμπειρία») ώστε ο Συμπαραστάτης να μπορεί να διαδραματίσει το ρόλο του και να μην καταστεί διακοσμητικό πρόσωπο από ανεπάρκεια.


β) να μην αλλάξει έπ’ ουδενί η διάταξη που απαιτεί τα 2/3 των ψήφων του συμβουλίου και μάλιστα να καθιερωθεί η φανερή ψηφοφορία των αιρετών, που θα πρέπει επιπλέον να αιτιολογούν την ψήφο τους. Η προσέγγιση του αλήστου μνήμης «διορισθέντος κηπουρού», ας παραμείνει στο πολυθρύλητο χρονοντούλαπο της ιστορίας, όπου και ανήκει.


γ) να καθιερωθεί μηχανισμός ανάδειξης του Συμπαραστάτη στην περίπτωση που σε τρεις ψηφοφορίες δεν επιτευχθεί η απαιτούμενη πλειοψηφία π.χ. με δημόσια κλήρωση μεταξύ των υποψηφίων.


δ) η μη ανάδειξη συμπαραστάτη να επιφέρει συνέπειες στην χρηματοδότηση των ΟΤΑ, καθώς πλέον αυτοί οι δήμοι θα παρέχουν λιγότερες υπηρεσίες στους πολίτες σε σχέση με άλλους ΟΤΑ. Σε κάθε περίπτωση είναι αδήριτη η αναγκαιότητα να προστατευτεί ο πολυσήμαντος θεσμός του Συμπαραστάτη από εκείνους που θέλουν να συρρικνώσουν τα δικαιώματα του πολίτη και να υποθάλψουν την κακοδιοίκηση, οι οποίοι αυτή τη φορά έχουν ονοματεπώνυμο.


* Ο Θόδωρος Κουτρούκης ήταν υποψήφιος για το θεσμό του συμπαραστάτη του Δημότη στο Δήμο Θεσσαλονίκης στη συνέχεια απέσυρε, όμως απέσυρε την υποψηφιότητα του. 

www.psema.gr